Zonnehof 10, Amersfoort

Bart Linssen, stadsarchitect van Amersfoort tussen 1957 en 1966, ontwierp met het GGD-gebouw een van de markantste gebouwen uit de late wederopbouwtijd. Het werd in 2016 een stadsmonument. In de gevels is de structuur van de bekistingsplanken zichtbaar. De afdrukken van noesten en nerven zijn een deel van het design, vallend onder de architectuurstroming ‘brutalisme’. De restaurateur liep deze gevels minutieus na en pelde af wat er los zat of hol klonk. De gaten werden opgevuld met ‘vloeibare steen’, waarna kleur, noest en nerf onzichtbaar werden ingespateld alsof het nooit anders gezeten heeft.

Transformeren is kiezen
Beeldbepalend zijn ook de penanten. Ze vormen gelijkmatige verticale kolommen en versterken de horizontale lijn met de diepliggende vensters. “Een patroon dat niet zomaar doorbroken mocht worden. Maar soms moet je aanpassen om het geheel te behouden voor de toekomst”, concludeert projectleider John van de Weitgraven. “Want wat doe je met voordeuren of een uitbouw aan de achterzijde? Een nieuwe gebruiksfunctie vraagt soms om andere afwegingen. Overleg met de welstandscommissie en met bouw- en woningtoezicht betekende in ons geval dat elke woning opnieuw onder de loep ging. Terwijl op het totale plan al een omgevingsvergunning was afgegeven! De bouw lag daarop even stil, maar we zijn eruit gekomen.”

Saneren tot op de vezel
Onontkoombaar bij gebouwen van deze leeftijd is asbest. John: “Het zat hier overal: achter wanden als brandscheiding, als opvulplaten in de verloren bekisting, als leidingisolatie in de kruipruimtes, in aftimmeringen en zelfs in de kit van de raamkozijnen. Onder toezicht is er een volledige asbestsanering uitgevoerd.”

Box-in-box
Inmiddels is op het casco complete nieuwbouw ‘geënt’. De draagkracht van de vloeren is versterkt. Ook is er een soort box-in-box-constructie van verlaagde plafonds, zwevende dekvloeren en geïsoleerde binnengevels, waardoor hedendaagse isolatiewaarden worden gehaald. Rondom zijn alle kozijnen vervangen door houtwerk met isolerende beglazing. Vanaf het dak voeden zonnepanelen de luchtwater-warmtepompen die de vloerverwarming aansturen. Alle woningen hebben daarnaast CO2-gestuurde mechanische ventilatie met warmteterugwinning.

Tevredenheid alom, want ‘Zonnehof 10’ is instapklaar. Voor de nieuwe bewoners is het een oase van rust op een zeer levendige plek. De gemeente maakt er voor de deur met prachtige sierbestrating en jonge aanplant een paviljoen van. Je kunt het je niet meer voorstellen dat de auto’s zich hier opstapelden. Na het Boekhuis is dit al het tweede succesvolle project van Heilijgers aan de Zonnehof. En nummer drie komt eraan, want ook de plannen voor Suncourt zijn in de maak. John: “Onze huisregel? Betrek omwonenden en gedraag je netjes. Dan mag je altijd terugkomen.”

Groen moet je doen. Wat nog meer bij een zonnige transformatie als deze?
> Circulariteit
– Carports zijn bestraat met de oude klinkers van het binnenterrein van het GGD-kantoor.
– Hardhouten planken van de gevel van de ambulancepost van RAVU zijn hergebruikt als tuinschutting.
> Energie
De eis bij indienen van de Omgevingsvergunning 2021 was EPC 0,26. Maar met alle maatregelen wordt voldaan aan de huidige BENG.
> Klimaatadaptie
– Alle bewoners konden meedoen aan een workshop klimaat-adaptief tuinieren.
– Ieder huis kreeg een boom cadeau om de tuin mee te vergroenen.
– Alle carport- en garagedaken zijn voorzien van een sedumdak.
– Het regenwater van de carports en garage verdwijnt niet in het riool, maar wordt geïnfiltreerd in de tuin.
> MPG
De MPG-score van onze hoekwoning is nu al beperkt tot € 0,53/m2 bvo en is daarmee 26% lager dan de recent aangescherpte eis van € 0,80/m2 bvo. Daarmee ligt deze nu al op het niveau van de eis die vanaf 2030 geldt, € 0,50 /m2 bvo.